«У нейкі момант Крамлю проста не будзе чым фінансаваць вайну»
- 12.06.2025, 15:01
Ці пераможа Украіна ў вайне на знясіленне?
У апошні час многія заходнія СМІ пішуць пра тое, што Расея ваюе на гранічных магутнасцях — як у эканамічным плане, так і ў плане вайсковым. Экспэрты сцвярджаюць, што мы нібыта падыходзім да нейкай важнай рысы, калі Расеі спатрэбіцца перадых.
Сайт Charter97.org папрасіў пракаментаваць гэтую інфармацыю вайсковага экспэрта, судырэктара праграм замежнай палітыкі і міжнароднай бяспекі Цэнтра Разумкова ў Кіеве Аляксея Мельніка:
- Першае, што трэба мець на ўвазе: усе гэтыя ацэнкі дастаткова ўмоўныя. Чаму? Таму што сённяшняя Расея настолькі закрытая, што гэта можна параўнаць хіба што з Савецкім Саюзам — калі няма надзейнай статыстыкі, і нават калі б яна існавала, не факт, што адпавядала рэчаіснасці.
Таму роскід гэтых ацэнак можа быць вельмі істотным, гэта можа быць і некалькі месяцаў, і нават год-два. Адназначна можна сказаць адно - рэсурсы Расеі не бязмежныя. Але на той стадыі вайны, якая цяпер ідзе, гэта вайна на знясіленне, ключавое пытанне - як доўга зможа вытрымаць гэтую гонку Украіна.
Так, я згодны, яшчэ раз адзначаю, што рэсурсы Расеі не бясконцыя. Тут можна казаць як мінімум пра здольнасць фінансава падтрымліваць вайну. Цяпер, пры нізкіх коштах нафты, ужо траціна, здаецца, расейскіх нафтавых кампаній працуе ў страту. Дзве траціны вугальных кампаній знаходзяцца на мяжы банкруцтва або ўжо збанкрутавалі.
Акрамя таго, варта ўлічваць сённяшнюю пазіцыю OPEC, перш за ўсё Савудаўскай Арабіі, на павелічэнне здабычы нафты. Усё гэта можа скласціся, назапасіцца, і ў нейкі момант Расеі проста няма чым будзе фінансаваць вайну. Нават нягледзячы на тое, што ў Пуціна ёсць пэўная свабода пераразмеркавання нейкіх сацыяльных рэсурсаў ад буйных праектаў на карысць гэтай дакучлівай ідэі пра вайну.
- Апошнім часам вельмі часта гучыць выраз «вайна на знясіленне». Маўляў, сучасныя войны заканчваюцца менавіта тады, калі адная са старон вычэрпвае свае рэсурсы. Ці скончыцца вайна паміж Украінай і Расеяй паводле такога сцэнару?
- Хацелася б удакладніць: гэта характэрна не толькі для сучасных войнаў. Да з'яўлення міратворчых аперацый войны звычайна заканчваліся двума спосабамі. Першы - калі адзін бок наносіў іншаму поўную паразу, і пераможцы прымушалі тых, хто саступіў падпісаць мір, калі было з кім дамаўляцца.
Другі выпадак - калі абодва бакі настолькі высільваліся, што працяг баявых дзеянняў станавіўся менш выгадным, чым іх спыненне. То бок, гэта не толькі рыса сучасных канфліктаў - так было заўсёды, пакуль не з'явіліся магчымасці вонкавага ўмяшання.
У гэтым выпадку, як мы ўжо казалі, рэсурсы Расеі ўсё ж не бязмежныя. Пытанне ў тым, калі бягучае кіраўніцтва Расеі, або яго пераемнікі, зразумеюць, што ўкладанне міру будзе больш выгадным варыянтам, чым працяг вайны, якая можа прывесці да катастрофы. Гэта вялікае пытанне.
Як я ўжо казаў, за апошнія як мінімум 80 гадоў існавання арганізацыі Аб'яднаных Нацый і іншых міжнародных структур такое актыўнае ўмяшанне ў канфлікты рэдка прыводзіла да сапраўды пазітыўных вынікаў. Часцей за ўсё ваяўнічыя стораны проста прымушалі ісці на нейкае замірэнне, замарозку канфлікту.
Так што цяпер дадаецца яшчэ і гэты чыннік замежнага ўмяшання. Калі б цяперашняя адміністрацыя Белага дома змяніла сваю пазіцыю і не размяркоўвала б ціск на абодва бакі, а сканцэнтравалася менавіта на агрэсары, то змяніўся б і фармат заканчэння вайны.
- Якія галоўныя крокі трэба зрабіць, каб у Расеі скончыліся рэсурсы?
- Па-першае, варта паказаць Расеі, што яна не зможа дасягнуць сваёй мэты. Крэмль ужо неаднаразова палохалі «пякельнымі» санкцыямі, і такія магчымасці ёсць у ЗША, яны ёсць у Еўропы. Але дамагчыся выніку можна толькі супольнымі намаганнямі.
Напрыклад, возьмем тыя самыя замарожаныя 300 мільярдаў даляраў расейскіх актываў. ЗША патрабуюць ад Еўропы, каб тая прыняла пастанову аб канфіскацыі гэтых сродкаў, але Еўропа пакуль супраціўляецца з розных прычын.
Па-другое, цяпер Еўропа бярэ на сябе больш актыўную ролю, але без падтрымкі ЗША эфектыўнасць еўрапейскіх санкцый зніжаецца ў разы. Гэта значыць такія магчымасці, каб прымусіць Расею, у міжнароднай супольнасці ёсць. Але для гэтага патрэбныя лідарства і супольныя намаганні як з боку ЗША, так і ў першую чаргу з боку Еўрапейскага Звязу.