«Ягад менш, цэны вышэйшыя»

• 19.06.2025, 17:06

Рэпартаж з клубнічнага рынку.

Чэрвень у Лунінцы і раёне — гэта клубнічны месяц. Звычайна ў гэты час тут кажуць аб цэнах, гатунках, прыбытках і выездах на рынак. Але сёлета галоўная тэма - не клубніцы, а іх адсутнасць. Надвор'е падвяло: замаразкі ў траўні, затым дажджы і спякота. Усё гэта і нанесла ўдар па ўраджаі. Журналісты Myfin.by адправіліся ў эпіцэнтр ягаднага гандлю — вёску Дварэц Лунінецкага раёна. Пагаварылі з тымі, хто вырошчвае, прадае і закупляе «чырвонае золата», і даведаліся, як праходзіць клубнічны сезон — 2025.

Менш пакупнікоў і прадаўцоў

Рынак у Дварцы працуе практычна без выходных. Але сталыя наведвальнікі адразу заўважаюць, што гандаль сёлета млявы, прадаўцоў — раз-два і аблічыўся.

- Наш рынак можа прыняць больш за 100 аўтамабіляў закупшчыкаў. А ў гэтым - 10, ну 30 аўтамабіляў максімум, — растлумачыў прадпрымальнік і дырэктар рынку Ігар Пракаповіч.

Прычына ў надвор'і. Травеньскія замаразкі, рэзкі пераход да спякоты і шматлікія дажджы выклікалі ўспышку хвароб на клубнічных кустах.

- Крыўдна яшчэ і таму, што ў раёне актыўна пашыралі плошчы для трускалак. Многія, хто вырошчваў ягады і раней, павялічылі пасадкі. Сталі выкарыстоўваць плёнку, паставілі цяпліцы. Мы спадзяваліся на рост ураджаю і продажаў, але выйшла інакш. Ёсць на гэты конт выдатная беларуская прымаўка: «Не так сталася, як гадалася». Спадзяемся, налета з надвор'ем пашанцуе больш, - распавядае прадпрымальнік.

Гандаль ля ўваходу на рынак і 600 кг «Азіі»

Трускалкі пачынаюць раскупляць яшчэ на падыходзе да рынку, проста з вёдраў. Мы сталі сведкамі такой сцэны:

- Пачым вядро?

- Па 7 рублёў хочуць забраць…

- Давайце за 9-бярэм!

Угода адбываецца за лічаныя секунды.

Галіна Мікалаеўна прывезла пару вёдраў буйных трускалак і трохі дробязі.

- У нас клубніцы ў асноўным для сям'і. Усяго чатыры соткі. Даглядаем, угнойваем, праполваем. Што застаецца - прадаём. Параўноўваць з мінулым годам складана, я ў гэтым сезоне ўраджаем задаволеная. Хоць ведаю, што многія лічаць страты. Але ягады зялёныя яшчэ ёсць, можа, атрымаецца нешта дазбіраць.

Крысціна - адна з нямногіх, хто прывёз на рынак буйную партыю: 600 кілаграмаў трускалак гатунку «Азія».

- Надвор'е, вядома, адбілася. Было шмат гнілі. Абрывалі ўручную ўсё сапсаванае. Візуальна ўраджаю менш, чым летась. Але па грошах пакуль трымаемся: цяпер кошт амаль удвая вышэйшы. Было па 3-4 рублі за кіло, а цяпер — ад 7 і вышэй у залежнасці ад трускалак. У нас толькі чацвёртая выбарка, клубніцы яшчэ будуць. Спадзяёмся зарабіць столькі ж, колькі ў мінулым сезоне, - падзялілася сваімі планамі дзяўчына.

У Веры Іванаўны трускалах расце няшмат - 4 соткі. Аднак для пенсіянеркі гэта добры спосаб зарабіць грошы і «падлатаць дзіркі». На сезон трускалак былі вялікія планы, аднак, як і ў многіх, планы ажыццявіліся не зусім так, як задумвалася.

- Летась за сезон мне ўдалося ўзяць 2000 рублёў. Сёлета блізу тысячы. Вельмі шмат ягад пацярпела ад грыбка. Плануем апрацаваць неўзабаве. Кожны год у мяне вялікія надзеі на сезон, але ўвесь час нейкія форс-мажоры. Адзінае, сёлета кошт ягад большы. Калі летась я здавала трускалкі максімум па 8 рублёў, то ў гэтым годзе іх кошт падымаўся да 15. Спадзяюся, налета пашанцуе пабольш.

Для чаго і пачым купляюць клубніцы?

Сюды, у Дварэц, прыязджаюць не толькі мясцовыя. Напрыклад, Марк з Ліды. Сёння ён купіў 500 кг трускалак, якія адвязе ў родны горад.

- У Лідзе з ягадамі слаба. Праўда, сёлета з закупкай удвая цяжэй. Мала прапаноў, якасць ягад горшая. Затое кошт удвая вышэйшы, - кажа мужчына. - Але прададзім без праблем. У нас клубніцы любяць.

Марыя - сталая закупшчыца. Яе цікавяць сярэднія ягады: не занадта буйныя, але і не дробязь. Сёння бярэ па 5 рублёў за кілаграм - вельмі добрая цана.

- Галоўнае, каб ягады былі сухія, не пасля дажджу, не мяккія. Іх у нас бяруць на Менск. Такія клубніцы для тых, хто хоча, каб было смачна і нядорага. Бабулі - на варэнне, хтосьці проста паесці купляе. Сёння трэба дзве тоны ягад сабраць. Але гэта нерэальна, - распавядае Марыя.

Пераспелыя, падгнілыя — таксама спатрэбяцца. У самым канцы рынку -машына нарыхтоўча-вытворчага камбіната Лунінецкага райспажыўтаварыства. Тут прымаюць усякія клубніцы па 30 капеек за кілаграм.

- Падгнілыю, пераспелыю, дробныю — усё бяром. Гэта лішкі, якія не пойдуць у гандаль. Іх потым перапрацоўваюць, напрыклад, на вінаробным заводзе, — тлумачаць работнікі.

Але аб'ёмы куплі-продажу мізэрныя.

- Нават калі падняць кошт да рубля, напрыклад, то заводы такім коштам ужо не купяць. Ягад няма - і ўсё. Мы ўчора да васьмі вечара стаялі, і сёння таксама будзем. Хоць бы нешта набраць.

Пакуль))