«Лукашэнка выглядаў вельмі нервовым і ўвесь час апраўдваўся»
- 3.07.2025, 12:21
Чаму дыктатару ўвесь час даводзіцца прыніжацца?
Выступленне Аляксандра Лукашэнкі на сходзе з нагоды «дня незалежнасці» — традыцыйнае і ў нейкай ступені руціннае мерапрыемства. Звычайна яно праходзіць паводле аднаго і таго ж звыклага шаблону, піша Валер Карбалевіч у артыкуле для «Радыё Свабода».
На гэты раз звыклы шаблон зламаўся. Аляксандр Лукашэнка выглядаў вельмі нервовым і ўвесь час апраўдваўся.
Перш за ўсё, ён апраўдваўся наконт даты святкавання «дня незалежнасці»:
«Выбар даты нашага галоўнага дзяржаўнага свята гістарычна абгрунтаваны і прыняты сэрцам кожнага з нас, кожнага беларуса. У гэтым выбары - воля не толькі нас, сучаснікаў, якія не маглі паступіць інакш, але нашых бацькоў і дзядоў».
Прайшло амаль 30 гадоў з таго часу, як Лукашэнка прыдумаў гэтую штучную дату «дня незалежнасці» Беларусі, а яму дагэтуль усё яшчэ даводзіцца апраўдвацца.
Фантасмагарычная карціна свету
На гэты раз у прамове Лукашэнкі амаль нічога не было пра дасягненні і сацыяльна-эканамічнае жыццё. Ён у асноўным «выкрываў ворагаў» - вонкавых і ўнутраных. І рабіў гэта неяк азвярэла, з надрывам, шмат гаварыў ад сябе, адыходзіў ад напісанага тэксту. Значную частку часу надаваў выкрыццю падступнага Захаду, расказваючы пра «гітлераўскі Еўразвяз».
Часам намаляваная ім карціна свету выглядала фантасмагарычна, як плынь дзіўнай свядомасці.
Вось, напрыклад, такі сюжэт:
«А паглядзіце, што адбываецца ў Францыі, Вялікай Брытаніі, Нямеччыне. Не таму, што я нагнятаю абстаноўку. Там урады мяняюцца кожныя год-два. Гэта шмат аб чым кажа. Значыць, у сябе нарабілі і не хвастом хочуць замесці свае злачынствы, а праз удары па мірным насельніцтве, як гэта адбылося ў безабароннай Газе ці пры нанясенні ўдараў па Іране…»
Якое дачыненне Францыя, Вялікая Брытанія і Нямеччына маюць да падзей у Газе, удараў па Іране? Якія злачынствы яны хочуць «замесці»?
Або вось яшчэ адзін сюжэт. Лукашэнка запэўнівае, што заходнія краіны «хочуць ваяваць супраць нас, у тым ліку і супраць Украіны (славянскіх народаў - мы заўсёды ім упоперак горла)». Але супраць Украіны зараз ваюе іншая дзяржава - Расея, якой рэжым Лукашэнкі дапамагае.
Відавочна, дыктатар жыве ў сваёй фантастычнай рэальнасці і спрабуе навязаць яе ўсёй краіне.
Іранскі сюжэт
Лукашэнка шмат разоў узгадваў пра ўдары па Іране, вяртаючыся да гэтай тэмы зноў і зноў. Гэта яго глыбока закранула. Бо тут лёгка правесці паралелі з Беларуссю. У тым сэнсе, што абедзве краіны імкнуцца валодаць ядзернай зброяй, і вось да чаго гэта прывяло ў выпадку з Іранам. Больш за тое, Лукашэнка апраўдвае намер Ірана валодаць ядзернай зброяй:
«Чаму краіна, якая валодае ядзернай зброяй, павінна бамбаваць такую ж краіну, якая няхай нават, можа быць, імкнецца да гэтага (каб сябе абараніць). Якое права яна мае бамбаваць?
З іншага боку, Лукашэнка фактычна прызнае, што ідэя размяшчэння ядзернай зброі на тэрыторыі Беларусі не надта папулярная. І цалкам лагічна, што сумневы ўзмацніліся ў сувязі з іранскімі падзеямі.
«Я разумею некаторых, якія кажуць, што размясцілі ядзерную зброю ў Беларусі і падставілі сябе пад удар», - сказаў Лукашэнка.
Аднак ён перакананы, што такая ідэя была навязаная звонку. Гэта была другая гісторыя, калі Лукашэнку давялося апраўдвацца.
Аб перамовах з Кітам Келагам
Потым Лукашэнка значную частку свайго выступу прысвяціў перамовам з амерыканскай дэлегацыяй на чале са спецпрадстаўніком Трампа Кітам Келагам. Відаць, гэтае пытанне атрымала вялікі рэзананс у грамадстве, у тым ліку і сярод яго прыхільнікаў. Маўляў, гэта нейкі паварот у палітыцы, давялося «прагнуцца» перад ЗША і г.д. в. І зноў Лукашэнку давялося апраўдвацца, тлумачыць сітуацыю.
Тут, па-першае, ён сцвярджае, што «ніколі не грэбаваў размаўляць з людзьмі, якія, як кажуць дыпламаты, не роўныя яму па статуце». Можна меркаваць, што яму былі нейкія папрокі ў гэтым пытанні.
Па-другое, Лукашэнка тлумачыць прычыны, чаму ён пайшоў на гэтыя перамовы. Галоўнае з іх - амерыканская адміністрацыя, нібы, нарэшце прызнала яго «прэзідэнтам»:
«Тое, што з вашым «прэзідэнтам» абмяркоўваюць абстаноўку ў свеце, - гэта ўжо нядрэнна. Значыць, паважаюць пункт гледжання...Тыя, якія раней слова «прэзідэнт» пасля 2020 года не вымаўлялі. Сёння яны прыязджаюць да «прэзідэнта». Кажуць пра тое, што ў Беларусі, выяўляецца, ёсць «прэзідэнт», і з ім трэба размаўляць, бо ад імя беларускага народа ён нешта вызначае».
У апавяданні чатыры разы (!) згадваецца слова «прэзідэнт». З гэтага можна зрабіць выснову аб маштабах комплексу непрызнання, на які пакутуе беларускі дыктатар.
Аднак, мяркуючы з усяго, Лукашэнка вельмі незадаволены рэакцыяй на гэтыя перамовы як у Беларусі, так, магчыма, і ў Расеі.