Кліматолагі назвалі «новай нармальнасцю» гарачыню
- 4.07.2025, 11:39
Да чаго рыхтавацца беларусам?
Кліматолагі заявілі, што новая хваля спякоты ў Еўропе летам 2025 года - гэта не экстраардынарная з'ява, а жыхарам кантынента трэба прывыкаць да новай рэальнасці, піша «Телеграф».
У апошнія дні Еўропу не проста накрыла спякота, былі зафіксаваныя смерці і абсалютныя рэкорды за ўсю гісторыю назіранняў.
Не менш як 10 чалавек загінулі за мінулыя дні экстрэмальнай спякоты, якая ўстанавілася ў Еўропе. Аб смерцях паведамілі ўлады Гішпаніі, Францыі і Італіі. У Турцыі праз пажары эвакуявана больш за 50 000 чалавек.
Так у Гішпаніі метэаролагі абвясцілі аб рэкорднай +46°C анамальнай спякоце, прычым зона яе дзеяння накрыла яшчэ і Францыю, і Нямеччыну.
Віной таму стаў блакавальны антыцыклон, які спыніў натуральную цыркуляцыю паветра. Але праблема не столькі ў антыцыклоне, а ў тым, што такія з'явы сталі адбывацца ўтрая часцей у параўнанні з 1950-мі, паведаміла выданне The Financial Times.
У сваю чаргу, генеральны сакратар ААН Антоніё Гутэраш заявіў, што «экстрэмальная спякота больш не рэдкасць, а новая норма». І справа не толькі ў небяспецы цеплавых удараў, але і ўплыве экстрэмальнага пацяплення на эканоміку.
На падлікі Allianz, адзін дзень спякоты вышэй за +32°C параўнаем з паловай дня ўсеагульнай забастоўкі. Прычым Еўропа можа страціць у 2025 годзе 0,5% ВУП ад усіх хваляў спякоты. І гэта ў развітых не аграрных краінах. Апошнія ж могуць пацярпець яшчэ больш.
Як уплывае спякота
Сусветная метэаралагічная арганізацыя (СМА) заявіла, што ўплыў цяпла на здароўе чалавека мацней выяўлены ў гарадах праз эфект гарадскога вострава цяпла. Усё гэта праз тое, што гарадское асяроддзе значна цяплейшае, чым навакольная сельская мясцовасць, асабліва ў гарачыя перыяды, «праз багацце брукаваных паверхняў, будынкаў, транспартных сродкаў і крыніц цяпла».
У дакладзе аб стане клімату ў Еўропе, падрыхтаванага супольна Службай ЕЗ у змене клімату «Капернік» і СМА, гаворыцца, што ўзмацненне спякоты ў гарадах пагаршае цеплавы стрэс і можа павялічыць смяротнасць у гарачыя перыяды ў параўнанні з раёнамі з нізкай шчыльнасцю насельніцтва і сельскімі раёнамі.
Спякота таксама прывяла да значнага росту забруджвання паветра з ростам узроўняў PM10 і PM2.5 (цвёрдых часціц).
Іншыя забруджвальнікі атмасферы, у тым ліку азон, якія назапашваюцца падчас новых метэаралагічных умоў, таксама апынуліся на павышаных узроўнях ва ўсёй Еўропе, паведамілі ў Службе маніторынгу атмасферы ЕЗ «Капернік».
Паводле звестак даследавання ЕЗ, да 2050 года амаль палова насельніцтва Еўропы можа зазнаць высокую або вельмі высокую рызыку цеплавога стрэсу летам, асабліва ў Паўднёвай Еўропе і ўсё часцей ва Усходняй Еўропе, куды ўваходзіць і Беларусь.