Хто і навошта прыбірае нафтагазавую эліту Расеі?

• 5.07.2025, 8:47

Дзіўныя смерці расейскіх топ-мэнэджараў набылі масавы характар.

За апошнія тры гады, што ідзе поўнамаштабная вайна РФ супраць Украіны, зафіксаваная чарада загадкавых смерцяў сярод топ-мэнэджараў найбуйнейшых энэргетычных і прамысловых кампаній Расеі.

Апошнім у гэтым трывожным спісе стаў Андрэй Бадалаў – віцэ-прэзідэнт «Транснафты». Dialog.UA разбіраўся ў дэталях.

Бадалаў развітаўся з жыццём учора, 4 ліпеня. Ён выпаў з акна свайго дома на Рублёўцы і стаў ужо 15-й высокапастаўленай ахвярай паліўна-энэргетычнага комплексу (ПЭК) РФ за апошнія тры гады.

Аналіз смерцяў паказвае дэталі, якія паўтараюцца і насцярожваюць. Многія з іх выглядалі як інсцэнізаваныя самагубствы – павешанне, падзенне з вышыні, «сямейныя драмы» з удзелам агнястрэльнай зброі, а ў адным выпадку – смерць падчас рытуалу вуду.

Такія выпадкі цяжка назваць супадзеннем, асабліва калі ўзяць да ўвагі, што большасць загінулых працавалі ў сферы энэргетыкі, мелі доступ да закрытай інфармацыі ці займалі ўплывовыя пасады.

Характэрна, што адразу некалькі ахвяраў прадстаўлялі кампанію «Лукойл» – адну з нямногіх у Расеі, хто ў 2022 годзе афіцыйна выступіў супраць вайны ва Украіне.

Рада дырэктараў «Лукойла» выступіла з адкрытым лістом неўзабаве пасля поўнамаштабнага ўварвання РФ ва Украіну, выступіўшы за «хутчэйшае спыненне канфлікту».

Ва ўмовах рэпрэсіўнага рэжыму падобная пазіцыя выглядала рызыкоўна. Сярод загінулых – Равіль Маганаў, старшыня рады дырэктараў «Лукойла», які нібыта «выпаў» з акна лякарні; віцэ-прэзідэнт кампаніі Віталь Робертус – памерлы пры дзіўных абставінах за працоўным сталом; Уладзімір Някрасаў, таксама старшыня рады дырэктараў, які памёр ад раптоўнай «сардэчнай недастатковасці». Акрамя «Лукойла», у спісе – прадстаўнікі «Газпрама», «Наватэка», «Газпрамбанка», «Транснафты» і нават падраднікі, якія працавалі ў арктычных праектах.

У шэрагу выпадкаў топ-мэнэджары гінулі з сем'ямі – напрыклад, Уладзіслаў Аваеў і Сяргей Пратасеня былі знойдзеныя мёртвымі разам з жонкамі і дзецьмі. Абставіны іх гібелі маюць больш пытанняў, чым адказаў.

Асабліва часта выкарыстоўваліся тры метады ўхілення: павешанне, падзенне з вышыні і стрэлы ў галаву. Таксама зафіксаваныя выпадкі ўтаплення, «рытуальнай смерці», удушэння і забойства блізкімі. Некаторыя смерці адбыліся ў СІЗА ці на тэрыторыі Арктыкі.

У сукупнасці гэтыя выпадкі ствараюць адчуванне мэтанакіраванай зачысткі – або ўнутрыэлітнай барацьбы, або сістэмнай ліквідацыі тых, хто мог уяўляць пагрозу палітыцы Крамля або валодаў лішняй інфармацыяй.

Ва ўмовах ваеннага часу і на фоне ўнутранай напругі ў эліце Расеі падобныя «супадзенні» выглядаюць усё меней выпадковымі.